|
Livre des sources médiévales:
14 avril 1247 : Les consuls de Lattes (Hérault) reconnaissent tenir
de l'évêque de Maguelone et de Raimond de Melgueil leurs droits
sur l'étang de Melgueil.
Hujus publici instrumenti testimonio sit notum... quod Guillelmus Sonnherius,
Borrillonus et Petrus Deodatus consules de Latis, pro se et Raimundo de
Romegueriis consule ejusdem castri de Latis, pro omnibus hominibus de Latis
presentibus et futuris, recognoverunt Guillelmo de Villa, bajulo Melgorii
pro domino Johanne de Montelauro, episcopo Magalonensi, comite et domino
Melgorii et Montidferrandi, nomine ipsius domini episcopi, ratione comitatus
stipulanti; et Raymundo de Melgorio, pro se et domina Catella, uxore Bertrandi
de Bardiaco, stipulanti: quod dictus dominus episcopus, racione comitatus
Melgorii, pro dimidia et pro indiviso, et dictus Raymundus de Melgorio, et
dicta domina Catella et ejus maritus supradictus, nomine ipsius uxoris sue,
pro alia dimidia et pro indiviso, sunt veri domini et justi possessores vel
quasi possessores tocius stagni de Melgorio, et habent, et habere debent
et percipere ipsi domini ab hominibus de Latis, presentibus et futuris, in
dicto stagno piscantibus, quibus licitum sit piscari ibidem, racione dominii
quintum piscem pro pulmento, de omnibus piscibus qui a dictis hominibus ibidem
fuerint capti.
Quod stagnum supradictum confrontatur et extenditur a terra superiori,
scilicet a toro de Amancione, usque ad aquale de Terminis, et inferius usque
[ad] mare, a consoa de Bocart usque ad columpnam versus Magalonam.
Item promiserunt dicti consules, pro se et omnibus hominibus de Latis
in dicto stagno piscantibus, dicto Guillelmo de Villa, bajulo nomine ipsius
domini episcopi, et dicto Raymundo de Melgorio, pro se et dicta domina Catella
et ejus marito stipulantibus, quod pro quolibet navigio, sive sit carve vel
barca, vel aliud lintre, quam vel quod habebunt homines de Latis, qui piscentur
in dicto stagno cum retibus, donent dictis dominis vel nuncio eorum, singulis
annis, in festivitate Beate Marie de augusto, unum sestarium ordei pro sensu
et usatico.
Item promiserunt dicti consules, quod quilibet piscator de Latis, qui
piscabitur in dicto stagno, toscando cum fichoira, donet, singulis diebus,
quinque anguillas dictis dominis vel nuncio ipsorum pro unoquoque lintre.
Item promiserunt dicti consules, quod quilibet piscator de Latis, qui
piscabitur in dicto stagno, a dicto aquali de Terminis et a dicta consoa
de Bocardo usque ad punctam Carnonis, accipiat terram ad portum de Carnone
pro solvendo usatico.
Item promiserunt dicti consules, quod quelibet barca vel quodlibet aliud
navigium de Latis, veniens de stagno de Sorc, accipiat terram ad dictum portum
de Carnone; et illi de barca vel navigio vocent usatgerium, ita quod possit
eos audire et videre dictus usatgerius, si esset ibi aliquod, de quo pertineat
eisdem predictis dominis usaticum.
Item, promiserunt dicti consules, quod quilibet caupolus vel aliud lignum
de Latis, faciens transitum per Carnonem cum averibus, eundo et redeundo,
accipiat terram ad dictum portum de Carnone, et solvat ibidem usatgerio quatuor
denarios pro pedatgio.
Item, promiserunt dicti consules, quod si gradus fieret infra dictos
terminios, et homines de Latis ibidem piscarentur, quod donent predictis
dominis, vel nuncio eorum, quintum piscem vel sextum, de gradu, de omnibus
hiis quos ibidem caperent.
Item, promiserunt dicti consules, quod, si dicti homines de Latis piscari
fuerint cum aliquo genere retis in mari, sive sit bolios, vel sarret, vel
aliud rete, quod apodiet vel traheret se in terram, sicut extenditur de Bocardo
usque ad columpnam de Magalona, donent prefati homines predictis dominis,
vel eorum nuncio, sexdecimum piscem, de omnibus hiis piscibus quos ibi
capient.
Item promiserunt dicti consules, quod, si homines de Latis aportaverint
ligna, faciencia transitum per dictum stagnum, quod de dictis lignis donent
sexdecimum lignum predictis dominis, vel eorum nuncio, sicut consuetum
est.
Item promiserunt dicti consules, quod predicti homines de Latis donent
predictis dominis, vel eorum nuncio, de omnibus avibus, quas capient infra
dictos terminos, undecimam avem, sit integra vel non.
Item promiserunt dicti consules, quod homines de Latis fideliter darent
omnia et singula supradicta prefatis dominis, vel eorum nuncio, in portu
de Carnone moranti, vel in portu de Latis; et quod dicta usatica nulli clerico
vel laico dabunt dicti homines de Latis, nisi nuncio vel [u]satgerio predicti
domini et comitis et pariariorum suorum, et custodiant eos de vi.
Hec omnia supradicta et singula laudaverunt et confirmaverunt pro se
et suis Petrus Apalgeri, Petrus Ricardi, Petrus Sonnherius, Bernardus Bertrandi,
Guillelmus Scuderius, Johannes Magister, Petrus Andreas, Petrus de Campo,
et Bernardus Apalguerius de Latis, promittentes singuli et predicti consules
se ita attendere et complere, prout superius scriptum est, et nunquam aliquo
loco vel tempore contra venire per fides suas.
Item predictus Guillelmus de Villa, bajulus nomine dicti domini episcopi,
ratione dicti comitatus, a quo promisit hec omnia laudari et confirmari pro
omni posse suo.
Item pro dimidia indivisa, et dictus Raymundus de Melgorio, pro se et
dicta domina Catella et ejus marito predicto, a quibus promisit hec omnia
rata haberi, laudari et confirmari pro alia dimidia et indivisa, laudationes
et confirmaciones, omnia et singula supradicta promiserunt, per fidei sue
plevimentum, predictis consulibus, pro se et omnibus hominibus de Latis
stipulantibus, et prenominatis aliis hominibus de Latis, quod bolios seu
batuda, vel sarret, vel solanega, vel celamet, vel trahin, vel aliquod rete
quod trahet se, excepto brochina, non currant nec piscentur in toto dicto
stagno.
Voluerunt tamen et retinuerunt predicti domini, quod, ad opus proprium
ipsorum dominorum predictorum vel amicroum suorum, possint piscari vel piscari
faciant in dicto stagno, cum pisces eis fuerint necessarii, per quatuor noctes
per annum; et quod hoc faciant scire hominibus de Latis una die antea; et
quod hoc faciant similiter dicti domini sine omni fraude.
Item promiserunt dictus bajulus et R. predictus de Melgorio, quod aliqua
ullo tempore non fiant infra dictos terminos; concedentes etiam dictis consulibus
et hominibus de Latis, quod possint diruere, auctoritate sua, aqualia que
sunt ex terra majori infra dictos terminos; et si envenirent aliquos, in
dicto stagno piscantes genere indebito, possint capere recia et lintrea;
et, ipsis captis, faciant hoc scire predictis dominis, et reddant et restituant
ea ipsis dominis vel nuncio eorum.
Et promiserunt dictus bajulus, nomine dicti domini episcopi, et dictus
R. de Melgorio, pro se et dicta domina Catella et dicto ejus marito, quod
contra predicta vel aliquod predictorum, aliquo loco vel tempore nunquam
venirent per se vel per interpositam personam; ymo ea omnia et singula supradicta
firmiter in perpetuum observarent et custodirent.
Acta sunt hec in ecclesia Sancti Marcelli, anno Dominice Incarnationis
millesimo ducentesimo quadragesimo septimo, XVIII kalendas maii, in presencia
et testimonio Petri Benofaren sacerdotis, Guillelmi de Mesoa clerici, Petri
Aperindori militis, Poncii Cigonhaire, et mei Johannis Mercaderii, publici
notarii Melgorii, qui mandato et rogatu parcium hec omnia scripsi.
Post hec anno Dominice Incarnationis millesimo ducentesimo quadragesimo
octavo, VII kalendas augusti, dominus frater R[ainerius], Dei gratia episcopus
Magalonensis, comes et dominus Melgorii et Montisferrandi, ratione comitatus,
omnia et singula supradicta, a dicto Guillelmo de Villa, bajulo suo in castro
Melgorii, facta seu gesta, prout superius scriptum est et expressum, laudavit,
approbavit et confirmavit pro se et omnibus successoribus suis, et rata et
firma semper haberi voluit et precepit; volens etiam et jubens, ad majorem
firmitatem super hiis habendam, hanc cartam bullari cum bulla sua plumbea;
Et Guillelmus Sonnherius, bajulus nunc de Latis, et Bernardus Anglicus,
consul ejusdem castri, et Petrus Escuderius, et Bernardus Perroti, et Salomon
de Latis, omnia et singula supradicta laudantes et confirmantes, promiserunt
hec omnia supradicta et singula a domino Guillelmo de Pavo, bajulo in
Montepessulano pro domino rege Aragonum, laudari, et confirmari, et rata
haberi, et sigillum dicti domini Guillelmi de Pavo huic carte imponere, ad
majorem firmitatem super hiis habendam.
Acta sunt hec et laudata apud Melgorium, in claustro Beate Marie de Melgorio,
in camera dicti domini episcopi, presentibus testibus vocatis et rogatis
Americo Bernardo de Melgorio, et Bernardo Barnerio notarius, Petro Ademaro
milite, R. de Melgorio, Guillelmo de Villa bajulo, Guillelmo Scuderio, Petro
de Campo, magistro Johannes de Latis, et me predicto Johannes Mercaderio,
notario Melgorii, qui, mandato dicti domini episcopi, et dicti Guillelmi
Sonnherii, et Bernardi Anglici consulis supradicti, et aliorum sociorum suorum
de Latis predictorum, hec omnia scripsi signum meum apponendo.
Source: "Cartulaire de Maguelone", de J. Rouquette et A. Villemagne, tome
II, Montpellier, 1913, charte n° DLIII, pages 629 à 633. Original,
Archives Départementales de l'Hérault, G 1123, noté
registre A, folio 214 v°.
Livre des sources médiévales: [xyxy]: text sources from the now defunct Arisitum website. Contact Paul Halsall, halsall@murray.fordham.edu if any text is here improperly.
These sources are now part of the Internet Medieval Sourcebook.
The Internet History Sourcebooks Project is located at the History Department of Fordham University, New York. The Internet
Medieval Sourcebook, and other medieval components of the project, are located at
the Fordham University Center
for Medieval Studies.The IHSP recognizes the contribution of Fordham University, the
Fordham University History Department, and the Fordham Center for Medieval Studies in
providing web space and server support for the project. The IHSP is a project independent of Fordham University. Although the IHSP seeks to follow all applicable copyright law, Fordham University is not
the institutional owner, and is not liable as the result of any legal action.
© Site Concept and Design: Paul Halsall created 26 Jan 1996: latest revision 20 Oct 2025 [CV]
|
